Kwantuminternet in 2025: Huidige stand van projecten en leidende landen in commerciële en onderzoekssectoren
De ontwikkeling van het kwantuminternet in 2025 heeft een stadium bereikt waarin theoretische concepten geleidelijk worden omgezet in praktische toepassingen. Deze opkomende technologie is gebaseerd op de principes van de kwantummechanica, met name kwantumverstrengeling en quantum key distribution (QKD), en maakt communicatieroutes mogelijk die bestand zijn tegen afluisteren met klassieke computationele methoden. De inzet is hoog: het kwantuminternet belooft ongeëvenaarde beveiligingsniveaus voor overheids-, financiële en zorgsectoren, en heeft het potentieel om wetenschappelijke samenwerking wereldwijd te transformeren. De concurrentie tussen leidende landen neemt toe, waarbij overheden, onderzoeksinstellingen en particuliere bedrijven miljarden investeren om hun positie te verzekeren in zowel commerciële als academische domeinen. De wereldwijde race draait nu niet alleen om wie de meest geavanceerde technologie ontwikkelt, maar ook om wie de standaarden en infrastructuur voor toekomstige internationale kwantumcommunicatienetwerken zal bepalen.
Wereldwijde vooruitgang in de ontwikkeling van het kwantuminternet
China blijft wereldwijd aan de top met een goed uitgebouwd terrestrisch kwantumcommunicatienetwerk dat belangrijke stedelijke gebieden zoals Peking, Shanghai en Guangzhou met elkaar verbindt. Dit netwerk maakt gebruik van QKD via glasvezel, waarmee veilige communicatie over honderden kilometers mogelijk is, en wordt verder ondersteund door satellietgebaseerde kwantumcommunicatie via de Micius-satelliet. In 2025 kondigde China aanzienlijke verbeteringen aan in Micius, waardoor stabielere verstrengelingsdistributie over langere afstanden mogelijk werd en de capaciteit voor internationale kwantumsleuteluitwisselingen toenam. Deze vooruitgang maakt China niet alleen een technologisch leider, maar ook een belangrijke speler in het vormgeven van toekomstige kwantumcommunicatieprotocollen.
Het Europese EuroQCI (European Quantum Communication Infrastructure)-programma gaat nu over naar grootschalige implementatie, met als doel alle 27 lidstaten te verbinden via een hybride kwantum-klassiek netwerk. Dit initiatief richt zich sterk op de bescherming van kritieke infrastructuur, de beveiliging van gevoelige overheidsgegevens en veilige communicatie voor sectoren zoals bankwezen en gezondheidszorg. In 2025 zijn meerdere grensoverschrijdende proeven met succes uitgevoerd tussen Frankrijk, Duitsland en Spanje, waarmee de haalbaarheid van een pan-Europees kwantumnetwerk is aangetoond. EuroQCI werkt ook aan compatibiliteit met kwantumsatellieten om wereldwijde connectiviteit te verzekeren.
In de Verenigde Staten werken het Department of Energy, NASA en een consortium van toonaangevende universiteiten samen aan de opbouw van een hybride kwantumnetwerk dat academische instellingen, onderzoekscentra en defensieorganisaties met elkaar verbindt. Belangrijke vooruitgang is geboekt bij de integratie van kwantumrepeaters in bestaande glasvezelnetwerken, waardoor kwantumsignalen verder kunnen reizen zonder verlies van integriteit. Proefprojecten in Chicago, Boston en New York testen momenteel de interoperabiliteit tussen verschillende QKD-systemen, met als doel binnen tien jaar een nationaal kwantumveilig communicatienetwerk te realiseren.
Belangrijke commerciële initiatieven
In Japan versnelt de commerciële invoering van kwantuminternettechnologieën dankzij strategische partnerschappen tussen telecomreuzen zoals NTT en onderzoeksleiders zoals Toshiba. In 2025 hebben deze samenwerkingen kwantumveilige communicatiediensten geleverd aan het financiële district van Tokio, waar meerdere grote banken nu QKD-links gebruiken om interbancaire transacties te beveiligen. De Japanse overheid verstrekt ook subsidies aan bedrijven om kwantumversleuteling te implementeren, wat zorgt voor snelle commerciële opschaling.
In het Verenigd Koninkrijk hebben British Telecom (BT) en Toshiba Europe hun proeven met kwantumveilige netwerken uitgebreid in het centrum van Londen, met dekking tot de City en Canary Wharf. Deze pilots testen niet alleen de veiligheid van QKD in reële omstandigheden, maar evalueren ook de integratie met cloudgebaseerde bedrijfsdiensten. Bij succes wil het VK tegen 2027 commerciële diensten aanbieden aan overheidsinstanties, operators van kritieke infrastructuur en fintechbedrijven.
Australië, hoewel kleiner dan China of de EU, positioneert zich als innovator in kwantumversleuteling. Samenwerkingen tussen universiteiten in Sydney en telecombedrijven integreren QKD in bestaande glasvezelinfrastructuur, met als eerste toepassing in kritieke zorgsystemen en overheidsdiensten. Deze aanpak maakt geleidelijke en kostenefficiënte adoptie mogelijk, terwijl toch de hoogste veiligheidsnormen worden gehandhaafd.
Leidende landen in onderzoek en innovatie
De Universiteit voor Wetenschap en Technologie van China in Hefei blijft een zwaargewicht in kwantumcommunicatieonderzoek. In 2025 bereikte het team een recordafstand in verstrengelingsuitwisseling, een cruciaal proces voor het uitbreiden van kwantumnetwerken op continentale schaal. Het onderzoek heeft ook vooruitgang geboekt in de miniaturisatie van kwantumapparatuur, waardoor integratie in mobiele en satellietsystemen realistischer wordt. Deze ontwikkelingen hebben wereldwijde implicaties voor zowel defensie als civiele toepassingen.
In Europa heeft de Universiteit van Wenen, in samenwerking met de Oostenrijkse Academie van Wetenschappen, baanbrekende experimenten uitgevoerd in satelliet-grond kwantumcommunicatie. In samenwerking met de Europese Ruimtevaartorganisatie zijn kwantumverbindingen getest tussen grondstations in Oostenrijk, Italië en Duitsland. Dit werk is van cruciaal belang voor de toekomstige ontwikkeling van een wereldwijd kwantuminternet, omdat het de kloof overbrugt tussen terrestrische en ruimtegebaseerde systemen.
De Verenigde Staten, met bijdragen van MIT, Caltech en de Universiteit van Chicago, investeren zwaar in de ontwikkeling van kwantumrepeaters. Deze apparaten zijn essentieel om de verzwakkingslimieten van fotonen in glasvezel te overwinnen, waardoor stabiele communicatie over duizenden kilometers mogelijk wordt. In 2025 demonstreerden Amerikaanse onderzoekers een nieuwe generatie repeaters die verstrengeling langer kunnen behouden, een grote stap richting grootschalige implementatie.
Onderzoekspartnerschappen en financiering
Het Horizon Europe-programma van de EU heeft miljarden euro’s toegewezen aan kwantumcommunicatieonderzoek. Door samenwerking tussen startups, nationale laboratoria en gevestigde universiteiten te stimuleren, blijft de EU vooroplopen in innovaties op het gebied van QKD-protocollen, hardwareminiaturisatie en satellietintegratie. De financiering richt zich ook op de ontwikkeling van open standaarden voor interoperabiliteit tussen netwerken van verschillende landen.
Japan heeft kwantuminternet erkend als strategisch belangrijk voor de nationale veiligheid. Het tienjarenplan, gelanceerd in 2024, beoogt kwantumveilige systemen te integreren in sectoren zoals gezondheidszorg, defensie en transport. Dit zorgt niet alleen voor technologische vooruitgang, maar ook voor weerbaarheid tegen cyberdreigingen.
Canada, hoewel minder prominent in grootschalige infrastructuur, blinkt uit in nicheonderzoek. De Universiteit van Waterloo en het Quantum Valley Investments-fonds richten zich op veilige multiparty computation en geavanceerde kwantumrepeaters. Deze innovaties kunnen sleutelcomponenten worden voor wereldwijde schaalbaarheid van kwantumnetwerken, waardoor Canada een gerespecteerde speler blijft.
Uitdagingen en toekomstperspectieven
Ondanks indrukwekkende vooruitgang moeten nog enkele technische en strategische uitdagingen worden overwonnen voordat een echt wereldwijd kwantuminternet werkelijkheid kan worden. Een van de grootste obstakels is de commerciële gereedheid van kwantumrepeaters. Zonder betaalbare en grootschalig produceerbare repeaters blijven terrestrische netwerken beperkt in bereik. Satellietsystemen kunnen sommige afstanden overbruggen, maar brengen uitdagingen mee zoals weersgevoelige signaalonderbrekingen en hoge operationele kosten.
Een andere uitdaging is de totstandkoming van internationale standaarden. Momenteel ontwikkelen landen en bedrijven vaak eigen systemen, wat in de toekomst tot incompatibiliteit kan leiden. Zonder overeengekomen protocollen voor QKD, verstrengelingsuitwisseling en netwerkauthenticatie wordt een naadloos wereldwijd netwerk moeilijk te realiseren. Er zijn internationale standaardisatie-inspanningen gaande, maar deze verlopen traag door tegenstrijdige nationale belangen.
Toch is de vooruitblik optimistisch. Veel experts voorspellen dat begin jaren 2030 hybride netwerken die klassieke en kwantumcommunicatie combineren, gemeengoed zullen zijn, eerst in gevoelige overheids- en defensiesectoren en later in commerciële toepassingen. Deze netwerken zouden sectoren zoals financiën, gezondheidszorg en logistiek ingrijpend kunnen veranderen met een ongeëvenaarde gegevensbeveiliging.
Toekomstige mijlpalen
Tegen 2026 verwacht de EU dat de eerste operationele fase van EuroQCI minstens tien lidstaten zal verbinden via kwantumveilige verbindingen, waarmee beveiligde overheidscommunicatie en banktransacties mogelijk worden. Dit zou het eerste grootschalige multinationale kwantuminternet ter wereld zijn.
China bereidt de lancering voor van zijn tweede generatie kwantumcommunicatiesatelliet, met hogere bandbreedte, betere foutcorrectie en stabielere verstrengelingsgeneratie. Deze verbeteringen versterken China’s capaciteit voor veilige intercontinentale communicatie.
In de Verenigde Staten wil de Chicago Quantum Exchange zijn netwerk uitbreiden naar meer onderzoekscentra, waardoor de basis wordt gelegd voor een landelijk kwantumveilig netwerk. Dit zal ook dienen als testomgeving voor interoperabiliteit tussen verschillende technologieën.
